استفاده از واقعیت افزوده (Augmented Reality) در صنایع و مکان‌های مختلف، توانسته است تاثیرگذاری آن‌ها را چندین برابر کند. می‌دانیم تاریخچه این تکنولوژی به دهه‌ها قبل برمی‌گردد اما پیشرفت روزافزونِ آن باعث اتفاقات جذابی در عرصه‌های مختلف شده است. ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها نیز می‌تواند چندین قدم این مکان‌های مهم برای هر فرهنگ و کشوری را ارتقا دهد.
اگرچه بسیاری از موزه‌ها هنوز هم از روش سنتی برای ارائه خدمات استفاده می‌کنند، برخی موزه‌های پیشرو از به کار گیری تکنولوژی‌ها و فرصت‌های جدید غفلت نکرده‌اند. یکی از بهترین فناوری‌های جدید که می‌تواند این مکان‌های فرهنگی را با عصر جدیدِ تکنولوژی هم‌ساز کند، تکنولوژی ar است.
به هر حال، موزه‌ها که به عنوان مکان‌ها مهم در ترویجِ فرهنگ و سنت و آموزش عمومی نقش دارند، به نحوی لازم است که پای خود را به عرصه‌ی جدید تکنولوژی باز کنند.
در این مقاله به فواید و همچنین 3 کاربرد اساسی ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها می‌پردازیم. امید داریم تمام این مکان‌های میراث‌دارِ فرهنگ بتوانند هرچه بهتر وظایف خود را در آگاهی‌بخشی به جامعه ایفا کنند.
فواید ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها
قطعا شما هم به عنوان بازدید کننده وارد موزه‌ها شده‌اید. از موبایل‌هایتان چه استفاده‌ای در آن مکان‌های پر از تاریخ و فرهنگ کردید؟ معمولا کمتر بازدید کننده‌‌ای برای استفاده از موبایل در آن مکان‌ها به چیزی فراتر از عکس گرفتن و ثبت لحظات فکر کند.
با ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها، استفاده از موبایل به چیزی فراتر از عکس گرفتن تبدیل می‌شود. تکنولوژی ar تجربیات فرهنگی و تاریخی جدیدی برای بازدیدکنندگان این مکان ها ایجاد می‌کند. آموزش تاریخ و میراث یک ملت و فرهنگ که مهمترین دستاورد هر موزه‌ای است.
استفاده از فناوری AR فواید زیادی برای موزه ها دارد. استفاده از این تکنولوژی جدید می‌تواند برای مخاطبین و بازدید کننده‌ها تجربه‌ای به یاد ماندنی خلق کند. در این قسمت به برخی از مهمترین فایده‌های تکنولوژی واقعیت افزوده برای موزه ها می‌پردازیم.
1- افزایش مشارکت بازدیدکنندگان
تکنولوژی ar کنجکاوی بازدیدکنندگان مکان‌های تاریخی را بیشتر جلب می‌کند. توجهی که صرفِ مشاهده و بازدید سنتی نمی‌تواند برای مخاطبین عصر مدرن ایجاد کند.
استفاده از این فناوری در موزه‌ها، بازدیدکنندگان را برای مدت طولانی‌تری روی یک اثر تاریخی متمرکز می‌کند. به نحوی آن‌ها را مجبور می‌کند نگاه عمیق‌تر و دقیق‌تری به هر موضوع و اثر تاریخی بیاندازند. یک بازدیدکننده‌ی مفعل -و شاید کسل- به مشاهده‌گری فعال تبدیل می‌شود.
2- تبدیل بازدید از موزه به یک بازی جذاب و درگیرکننده
شاید به جرئت بتوانیم بگوییم که سبک سنتی ارائه خدمات در موزه‌ها، نمی‌تواند برای مخاطبین جدید و مخصوصا نسل Z جذاب باشد. با استفاده از تکنولوژی واقعیت افزوده در موزه‌ها، فرایند بازدید از ابنیه و آثار تاریخی به یک بازی برای بازدیدکنندگان تبدیل می‌شود.
3- زنده کردن فضای موزه‌ها با سه بعدی کردن آن‌ها
یکی از جذاب‌ترین فواید ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها افزودن بُعدی جدید به اجسام و تابلوهای دوبعدی است. با افزودن یک بعد جدید به فضای موزه ها، بازدید از موزه صرفا نگاه کردن به چند جسمِ تاریخیِ از هم‌پاشیده و یا یک تابلو نقاشی ایستا و ثابت نیست. همان‌طور که در قسمت کاربردهای واقعیت افزوده در موزه‌ها به آن خواهیم پرداخت، تکنولوژی ar می‌تواند فضای موزه‌ها را زنده کند.
4- شخصی‌سازی بازدید از موزه برای هر بازدیدکننده
با ایجاد از تکنولوژی ar در موزه‌ها، هر بازدیدکننده می‌تواند تجربه‌ای محصربه‌فرد برای خود بسازد. استفاده‌ی هرکس از تکنولوژی متفاوت است. از طرفی دلیل‌ها و برداشت‌ها نیز از بازدید موزه‌ها برای هرکس متفاوت است. با استفاده از این فناوری، بازدیدکننده‌ها می‌توانند تجربه‌های شخصی و درخور توجهی را برای خود به وجود بیاورند و بیشتر به جنبه‌هایی که برایشان جذاب‌تر است تمرکز کنند.
به صورت کلی اگر بخواهیم فواید ایجاد واقعیت افزوده در موزه ها را در یک جمله خلاصه کنیم این است:
هماهنگ‌سازی موزه‌ها با نیازهای عصر تکنولوژی به صورتی که هنوز هم بتوانند برای بازدیدکنندگان نسل جدید جذاب و پرثمر باشند.
هر صنعت و هر فرهنگ و هنری باید خود را با نیازهای عصر خود منطبق کند. فرزندانِ هر زمانه خلق و خو و نیازهای متفاوتی را برای برطرف کردن دارند. فرزندان دوره‌ی تکنولوژی هم باید این فرصت را داشته باشند تا با استفاده از تکنولوژی‌های جذاب، فرهنگ، تاریخ و تمدن خود را بشناسند.
مهمترین کاربردهای ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها
اگرچه ایجاد واقعیت افزوده در موزه ها سال‌هاست شروع شده و موزه‌های زیادی در سرتاسر دنیا از آن استفاده می‌کنند. اما استفاده از این تکنولوژی هنوز آن‌چنان که باید در موزه‌های ایران جا نیفتاده است. ممکن است علت این موضوع به عدم آگاهی از کاربردهای زیادی باشد که این فناوری به ارمغان می‌آورد.
ما صرفا در این قسمت به 3 کاربرد اساسی واقعیت افزوده در موزه ها می‌پردازیم و می‌دانیم که فواید و کاربردهای تکنولوژی ar برای موزه‌ها و مکان‌های تاریخی فراتر از این موارد است.
1- ارائه توضیحات در موزه ها با استفاده از AR
شاید ساده‌ترین اما کاربردی‌ترین راه برای ایجاد واقعیت افزوده در موزه ها، افزودن بی‌نهایت توضیح به هر قطعه یا هر مکان است. فقط کافی‌ست بازدیدکنندگان موبایل‌های خود را در مقابل یک اثر تاریخی یا هنری قرار دهند و هرچقدر که می‌خواهند اطلاعات دریافت کنند.
شاید جالب باشد که بدانید با تکنولوژی ar می‌توانید هنرمندی که آن اثر را خلق کرده و یا یک انسانِ مربوط به قرون گذشته را در کنار اثر تاریخی و هنری برای ارائه‌ی توضیحات قرار دهید! کسی که به صورت کاملا سه بعدی به توضیح بپردازد.
اینجا فایده‌ی واقعیت افزوده در شخصی‌سازی کردنِ تجربه‌ی بازدید برای هر بازدیدکننده مشخص می‌شود. هرکس به هر میزان اطلاعاتی که بخواهد و به هر روش که بخواهد می‌تواند اقدام کند. همچنین به عنوان مسئولین موزه می‌توانید با جمع کردن دیتاها از مخاطبین خود، هرزمان و به هر میزان که بخواهید اطلاعات و توضیحات را آپدیت کنید و به آن اضافه کنید.
باید بپذیریم که روش‌های سنتی برای ارائه توضیحات به مخاطبین نسل جدید کارساز نیست. بگذارید کودکان و نوجوانان با موبایل‌هایشان با فضای موزه و فرهنگ و تاریخ ارتباط برقرار کنند. با استفاده از AR در موزه ها، دیگر نیاز به اشغال فضا با نمایشگرهای بزرگ و برگه‌های متعدد نیست. این همان دومین کاربرد تکنولوژی ar در این مکان‌هاست.
2- تازه‌سازی فضای موزه‌ها با AR
دیگر زمان آن به سر رسیده که بخواهید فضای موزه را از انواع نمایشگرهای بزرگ برای ارائه توضیحات و کاغذهای متعدد پر کنید. ایجاد واقعیت افزوده در موزه ها به شما کمک می‌کند فضای موزه را به روز رسانی کنید. باید فضا را با ذائقه‌ی بازدیدکنندگان جدید طراحی کرد. نسل‌های جدیدی که مینیمالیسم را بر هرچیز دیگری ترجیح می‌دهند.
با استفاده از تکنولوژی ar از شر تمام توضیحات متنیِ ناخوانا خلاص شوید و مخاطب را با دنیایی از تجربه‌های جدید روبه‌رو کنید.
3- مشاهده کامل اجسام تخریب شده در موزه ها با AR
یکی دیگر از جذاب‌ترین کاربردهای ایجاد واقعیت افزوده در موزه ها، امکان مشاهده اجسام تخریب‌شده است. تمام آثار باستانی به صورت کامل به ما نرسیده‌اند و ممکن است در طول زمان، شکل اولیه خود را از دست داده باشد.
نه تنها همان جسم، بلکه می‌توانید زادگاهِ آن اثر تاریخی و طریقه ساخت آن و هر اطلاعات دیگری را با تکنولوژی ar به مخاطبین نشان دهید. با استفاده از این فناوری می‌توانید چیزهایی را ببینید که مدت‌هاست از بین رفته‌اند. مثلا فرض کنید یک اثر تاریخی مربوط به 2000 سال پیش را به صورت کامل ببینید. و همین‌طور طریقه ساختن آن را با طراحیِ مردمانِ همان دوره نشان دهید.
این کاربرد واقعیت افزوده در موزه ها انقدر جذاب است که بازدیدکنندگان زیادی را مجبور می‌کند تجربیاتشان را در فضاهای مجازی به اشتراک بگذراند و دیگران را برای بازدید از موزه ترغیب کنند.
نتیجه‌گیری
در حال حاضر می‌دانیم که ایجاد واقعیت افزوده برای موزه ها تا چه اندازه ضرورت دارد. روز به روز که این تکنولوژی پیشرفت می‌کند، تجربه‌های هیجان‌انگیزتری را برای بازدیدکنندگان موزه‌ها به ارمغان می‌آورد.
دیدیم که تکنولوژی ar تا چه اندازه می‌تواند تعامل مخاطبین را فضای موزه بیشتر کند و موزه را به مکان تفریحی و آموزشی جذابی برای تمام سنین و نسل‌ها تبدیل کند.
وقت آن رسیده است که تمام موزه‌های ایران که هر کدام مملو از فرهنگ و تاریخ ایران عزیزمان است، پا به عرصه تکنولوژی بگذارند و فضایی مفرح، جذاب و آموزشی را برای مخاطبین نسل جدید فراهم کنند. فکر کنید شمشیری را که مربوط به یکی از فرماندهان ارشد ایرانی‌ست، بتوانید در دستان خودش در موزه ببینید.
متخصصین تیم Arlive به ارائه خدمات واقعیت افزوده می‌پردازند. اگر شما هم جزو مسئولین موزه و میراث فرهنگی هستید، برای دریافت مشاوره رایگان می‌توانید با متخصصین ما در اتباط باشید.